به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، مؤسسات امام صدر در لبنان به عنوان راه‌حلی برای مدیریت‌کردن پسماندهای سخت که سلامتی مردمان و محیط زیست را تهدید می‌کند، طرح «پاپیروس» را در آغاز سال 2016 راه‌اندازی کرد.
این طرح در چارچوب برنامه‌های چهارگانۀ مؤسسات می‌گنجد که عبارت‌اند از: تربیت و سلامتی و ارتقای توانایی زنان و توسعۀ محلی. بر مبنای این طرح کارخانه‌ای به نام «پاپیروس» در منطقه جل البحر بعد از ناقورة در نزدیکی مرزهای فلسطین اشغالی، برای بازیافت کاغذ و چوب راه‌اندازی شد.
طرح ملی برای نجات محیط زیست لبنان
نجاد شرف‌الدین مدیر عامل مؤسسات امام صدر در لبنان، دربارۀ ایدۀ طراحی و ایجاد کارخانه پاپیروس می‌گوید: «این مکان قبل از تأسیس کارخانه پاپیروس، درمانگاه بود. به دلیل نزدیکی درمانگاه جل البحر به این درمانگاه، تعداد مراجعان به آن به‌تدریج کم و کمتر شد. مناطقی در جنوب هم از بمباران نیروهای اسرائیلی و مزاحمت‌های آنان آسیب دیده بودند.»
شرف‌الدین ادامه داد: «ما به مدت یک‌سال مأموریت فرهنگ‌سازی را انجام دادیم و اعتقاد ما بر این است که جامعه نیازمند یادگیری فرهنگ بازیافت است. خودمان و خانواده‌هایمان نیز به این فرهنگ نیاز داریم و خانواده‌ها را تشویق کردیم که خود نیز کار بازیافت را انجام دهند و بتوانند از این راه درآمد کسب کنند. پس از یک‌سال آموزش، با کمک خانم بدریه الاسطی، که متخصص و از کارشناسان صلیب سرخ در این زمینه است، برای هجده سال آینده برنامه‌ریزی کردیم. او تجهیزات و دستگاه‌های لازم را تهیه کرد.»
«
پاپیروس» طرح استراتژیکی برای توسعۀ پایدار است که با هدف ترویج فرهنگ محیط زیست میان دانشجویان و مردم راه‌اندازی شد. این طرح تأثیری مثبت بر جامعه و سلامت آن دارد. اندیشۀ بنیادین این طرح «به کارگیری مجدد پسماندهای کاغذی در صنایع دستی سازگار با محیط زیست» با تأکید بر توانایی‌های افراد و ایجاد انگیزه برای ابتکار عمل است.
شرف‌الدین درباره این طرح تاکید دارد که مؤسسات امام صدر پیش از آنکه به فکر درآمد باشد، مایل به فرهنگ‌سازی و ارتقای آگاهی و فرهنگ جامعه است.
بازیافت کاغذ فواید اقتصادی مشخصی دارد. برای مثال مصرف موادخام لازم برای ساخت کاغذ را پایین نگه داشته و تقاضای چوب و الیاف برای ساخت کاغذ را کاهش می‌دهد، بنابراین، ثروت‌های جنگلی محافظت می‌شوند. همچنین آمار بیکاری را، از طریق ایجاد فرصت‌های شغلی برای افراد جامعه و خصوصاً زنان، کاهش می‌دهد. به این موارد سودِ پایین نگه داشتن آلودگی ناشی از سوزاندن یا دفن کاغذ را اضافه کنید.
پاپیروس؛ فرهنگ‌سازی و تربیت کودکان
کارگاه و کارخانه پاپیروس نقش مهمی را در تربیت کودکان، با هدف فرهنگ‌سازی محیط زیست سالم نیز ایفا می‌کند و به آنها مبدع و خلاق بودن را آموزش می‌دهد. کودکان می‌آموزند که پسماندهای کاغذی آنان ارزشمند است. آنان این مواد را در ظرف‌هایی که مخصوص آنان تدارک دیده شده، جمع می‌کنند و این عادت‌های تازه‌شان را در خانواده‌ها و دوستانشان نیز ترویج می‌کنند. محیط زیست به محوری برای مواد و برنامه‌های درسی در نهادهای آموزشی مؤسسات امام صدر تبدیل شده است. بدریه الاسطه، مسئول پاپیروس درباره این طرح می‌گوید: «در دوره‌های آموزشی یاد گرفتیم که چگونه از کاغذهای دورریختنی و بازیافتی، کاغذ نو بسازیم. من درباره بازیافت کاغذ بسیار مطالعه و در اینترنت جست‌وجو کردم. قبل از آن و در زمانی که جنوب لبنان آزاد شد، هدف ما کارکردن با بچه‌هایی بود که در نوار مرزی محاصره شده بودند.»
تا پیش از تأسیس کارخانه پاپیروس، مواد بازیافتی از درختان سوزانده می‌شد. بدریه در این باره می‌گوید: «در منطقه صور درختان موز بسیاری وجود دارد. در مسیر رفت و آمدم می‌دیدم که این درختان را در کنار خیابان و جاده می‌ریزند. روزی از باغداران پرسیدم که با باقیماندۀ درختان چه می‌کنند؟ آن ها در جواب گفتند که درختان را می‌سوزانند. بسیار ناراحت شدم و از آنان درخواست کردم که باقیماندۀ این درختان را به کارگاه ما بدهند. باغداران از ما می پرسیدند که با این درختان چه می کنید. گفتیم؛ با اینها کاغذ و دیگر وسایل مفید درست کرده و حتی از برگه‌های خشک آن نیز استفاده می‌کنیم.»
«
پاپیروس» به تمامی محصولات کاغذی که امکان بازیافت داشته باشند، توجه دارد و کاغذ و مشتقات بازیافت‌شدنی آن را از تمامی مدرسه‌ها و مراکز درمانی تحت نظر مؤسسات امام صدر و مراکز دیگر جمع‌آوری می‌کند. مواد جمع‌آوری شده به کارخانۀ «
پاپیروس» در منطقۀ عامریه منتقل و در آنجا مخلوط و به مواد جدید قابل بهره‌برداری تبدیل می‌شود. این مواد بازیافت‌شده در ساخت مواد تازه‌ای مانند کاغذ، دفترچه یادداشت، جعبه‌های کادو، کیسه‌های کاغذی، مواد تبلیغاتی و امور دیگر به کار می‌رود. مؤسسات امام صدر در نظر دارد تا در آینده دامنه این طرح را توسعه دهد.
پس از راه‌اندازی طرح و فعال شدن کارخانه، بسیاری از مردم به ویژه دانشجویان جذب آن شده و به بازدید آن می‌روند. همچنین شرکت‌ها و فعالان محیط‌زیستی بسیاری نیز مانند جمعیت «مجموعة الابحاث والتدریب للعمل التنموی» (CRTDA) علاقه‌مند به همکاری با آن شده‌اند.
پاپیروس و ارتقای توانایی زنان
یکی از اهداف مؤسسات امام موسی صدر در لبنان تربیت، سلامتی و ارتقای توانایی زنان است. این هدف مدنظر شخص امام موسی صدر نیز بود و بسیاری از فعالیت‌ها و طرح‌های او به الزام به ارتقای توانایی زنان باز می‌گشت.
شرف‌الدین درباره نقش کارخانه پاپیروس در ارتقای توانایی زنان می‌گوید: «یکی از اهداف این کار که از اهداف مؤسسات نیز هست، ارتقای توانایی زنان است. برای این منظور سازمان CRTDA زنان روستایی لبنانی، سوری و یا فلسطینی را به ما معرفی می‌کرد تا ما به آنان آموزش دهیم.»
گفتنی است که تعدادی از این زنان نیز در کارخانه مشغول به کار شده‌اند.
از مشارکت‌های ملموس «
پاپیروس» در عرصۀ داخلی لبنان، تأمین نیازهای «استودیو کواکب» به مواد مورد نیاز در تبلیغاتش برای شرکت در «هفتۀ طراحی بیروت/ایده‌های پایدار» است، که در 20 مه 2016 برگزار شد. «
پاپیروس» همچنین در نمایشگاه مواد غذایی و صنایع دستی یونیفیل مشارکت داشت.
این نمایشگاه در تاریخ 9 دسامبر 2016 در منطقۀ شمع برگزار شد. همچنین پاپیروس در نمایشگاه «نسل آگاه؛ جامعۀ امیدوار» که از چهارم تا هفتم آوریل 2017 در روستای الساحة لبنان برگزار شد، به علت خاص بودن محصولاتش، مورد استقبال قرار گرفت.
آینده پاپیروس
طرح پاپیروس پس از شروع به کار آن سروصدای زیادی به پا کرد و در لبنان مشهور شد. با این اوصاف هنوز کارخانه پاپیروس به سوددهی مادی نرسیده و تمام سود آن صرفا در ابعاد اجتماعی است. شرف‌الدین درباره وضعیت فعلی کارخانه می‌گوید: «هم‌اکنون ما با استفاده از ضایعات کاغذی مؤسسات می‌توانیم کاغذ A4 تولید کنیم که حتی کیفیت آن در حد این است که برای چاپ و پرینت استفاده می‌شود. کارت تبریک نیز از تولیدات این کارخانه است. در آیندۀ نزدیک نیز لوازم‌التحریر با کیفیتی مانند دفترچه، آلبوم و... تولید خواهیم کرد و تمام تلاش‌مان را به کار می‌گیریم تا بتوانیم تولیدات را به 12 نوع برسانیم. برای این تولیدات از فیبر درخت موز و گیاهان دیگر نیز استفاده می‌کنیم.»
وی ادامه داد: «سازمان CRTDA با ما همکاری خواهد کرد و تجهیزات بیشتری بخصوص قیچی‌های مخصوص برای این کارخانه تهیه خواهد کرد تا کیفیت محصولات پاپیروس ارتقا یابد. یکی از برنامه‌های ما درآینده تهیه دستگاه چاپ است تا بتوانیم لوازم‌التحریر، بخصوص سررسید برای مؤسسات و برای اهدا و فروش طراحی و تولید کنیم. ما حتی سفارشاتی نیز برای تامین لوازم‌التحریر یک بانک و چند موسسه در لبنان نیز گرفته‌ایم. به امید خدا پاپیروس به طور تدریجی به سوددهی لازم خواهد رسید.»